In zes stappen naar een succesvolle vervolgstudie

Meeloopdagen, proefstuderen, open dagen, onderwijsbeurzen: wie op zoek gaat naar een vervolgopleiding, kan zomaar verdwalen in het woud aan ‘voorlichtingsmomenten’. Waar moet je zijn, en vooral: wat kun je er ‘halen’? Oudervoorlichter Hermien Miltenburg legt uit.

Het is een jaarlijks terugkerend ritueel: eerstejaars studenten die – soms al na een paar weken in het nieuwe collegejaar – ontdekken dat die nieuwe opleiding eigenlijk helemaal niet is wat ze ervan verwachtten. En ja, in 50 procent van de gevallen komt het, vertellen de afvallers zelf eerlijk bij evaluaties, doordat ze zich niet voldoende hadden verdiept in hun nieuwe studie: ze hebben zich gewoon niet goed voorbereid op wat er ging komen.

Dat laatste is hartstikke jammer, vindt studiekeuzeadviseur Hermien Miltenburg, en ook onnodig. Miltenburg is oudervoorlichter aan de Wageningen Universiteit en de vrouw achter ‘Studiekeuzekind’, een populair blog over studiekeuze en succesvol studeren.

Een vervolgopleiding kiezen klinkt misschien ingewikkeld, maar het is vooral een kwestie van een aantal stappen doorlopen en afvinken. Dat is geen garantie voor een rimpelloze studie; wel maakt het de kans op een succesvolle studie aanmerkelijk groter.

Stap 1: Ga naar Studiekeuze123

Stap 1 kun je op je zolderkamer achter de pc doen. Miltenburg: ,,Als je al ongeveer weet welke richting je op wilt, kun je het beste eerst naar de website www.studiekeuze123.nl gaan. Dat is een onafhankelijke website van de overheid waarop je per niveau alle opleidingen in heel Nederland kunt vinden. Dat geeft al een beetje overzicht. Naast alle opleidingen vind je er ook een agenda met de meeste open dagen en meeloopdagen, en andere nuttige info per opleiding. Je hebt ook de mogelijkheid om opleidingen te vergelijken.’’

Miltenburg pleit er ook voor om goed te kijken naar ‘de zakelijke kant van de opleiding’. ,,Hoeveel studenten stromen er door na het eerste jaar? Wat is het slagingspercentage? Hoe beoordelen studenten de kwaliteit van het onderwijs. De antwoorden op die vragen vind je ook op studiekeuze123. Dat zou ik zeker meenemen bij je keuze. Als maar 20 procent van de studenten na het eerste jaar doorstroomt, zul je toch moeten proberen te achterhalen hoe dat komt. En jezelf afvragen of die opleiding echt geschikt voor je is. O ja, en kies altijd eerst voor een studie, daarna pas voor een stad.’’

Stap 2: Bezoek een onderwijsbeurs

Tijd voor actie: het bezoeken van een onderwijsbeurs, waar talloze scholen en opleiders informatie geven, doe je bij voorkeur al vóór je examenjaar. Het is voor de meeste scholieren een prima manier om je te oriënteren, zegt ook Miltenburg. ,,Een onderwijsbeurs bezoeken is hartstikke nuttig om te ‘snuffelen’: wat is er allemaal te koop binnen jouw interessegebied? Ik hoor geregeld van studenten dat ze bij een onderwijsbeurs voor het eerst een ‘wow-gevoel’ kregen: ze ontdekten er een opleiding waarvan ze het bestaan niet kenden.’’

Ga wel met een plan naar de beurs, adviseert Miltenburg. ,,Denk voor het bezoek aan de beurs alvast goed na over je interessegebied en over enkele vragen die je wilt stellen. Heb je niks met logistiek, maar heb je interesse in een opleiding die met ‘gezondheid’ te maken heeft. Dan kun je al gerichter op zoek gaan, hoewel je zult zien dat er op het gebied van gezondheid heel veel opleidingen zijn. De beurs gebruik je dan om vragen te stellen en je te laten informeren over mogelijkheden op jouw opleidingsniveau.’’

Stap 3. Naar (vier!) open dagen

Op de onderwijsbeurs en via studiekeuze123 heb je verschillende opleidingen gezien die je wel interessant lijken. En dan is het een kwestie van het bezoeken van open dagen. ,,Bezoek minimaal vier open dagen van verschillende opleidingen op jouw niveau’’, adviseert Miltenburg. ,,Pas als je verschillende open dagen bezoekt, kun je opleidingen goed vergelijken. Je eerste open dag bij een universiteit, mbo of hbo is meestal overdonderend en ‘best eng’. Alle opleiders doen bij een open dag geweldig hun best om zieltjes te winnen. Daar moet je eigenlijk een beetje doorheen prikken, maar dat lukt meestal niet meteen. Pas bij de tweede open dag kun je vergelijken. En let daarbij vooral of de sfeer je aanstaat: zie je jezelf daar volgend jaar al lopen als student?’’ Als het antwoord ‘ja’ is, ga je naar stap 4.

Stap 4. Meeloopdag

Meeloopdagen zijn er grofweg in twee smaken. Een georganiseerde meeloopdag door de opleiding, waarbij alle potentiële studenten via proeflessen en info een beter beeld krijgen van het niveau en de sfeer. Soms kun je ook individueel of op eigen houtje een meeloopdag meemaken. Dat is eigenlijk beter omdat je dan ‘een normale dag’ meemaakt. Miltenburg: ,,Dit maakt je al veel wijzer dan de open dag, waar iedereen natuurlijk z’n beste beentje voorzet. Bij een meeloopdag zie je hoe het er in echt aan toegaat bij de opleiding.’’

Stap 5. Proefstuderen

De meeste opleidingen bieden ook de mogelijkheid van proefstuderen. Soms gaat het om online proefstuderen, in andere gevallen kun je bij de opleiding zelf terecht voor een proefstudeerdag. Dat laatste is natuurlijk tijdrovender, maar geeft je natuurlijk wel extra info. Deze stap is vooral belangrijk om na te gaan of het niveau van de opleiding bij je past. En dat is best belangrijk, blijkt ook uit commentaren van studenten die in het eerste jaar al afhaakten. Geregeld laten ze weten dat ze achteraf het niveau te hoog, of juist te laag vonden. Die teleurstellende ervaring hadden ze kunnen voorkomen….

Stap 6. Wikken, wegen, plussen en minnen, en …kiezen!

Bij voorkeur heb je de stappen 1 tot en met 5 al ruim voor je examen afgerond. Dat geeft je namelijk de gelegenheid om rustig na te denken, nog eens wat na te vragen/te onderzoeken en niet onbelangrijk: te twijfelen. Miltenburg: ,,Twijfel komt er toch, dat is ook goed. Zelfs als je voor 100 procent zeker weet dat je een opleiding wilt gaan doen, komt er tijdens je studie een moment dat je denkt: ‘Is dit het nou wel helemaal?’ Dan helpt het als je kunt zeggen dat je je destijds goed hebt verdiept in andere opleidingen. En dat dit de beste optie voor jou was.’’

Dat laatste onderstreept ook het belang van op tijd beginnen met je studiekeuze: bijvoorbeeld het bezoeken van vier open dagen kost nu eenmaal veel tijd. Als die er niet meer is, moet je het keuzeproces afraffelen, met een minder doordachte keuze tot gevolg. Miltenburg: ,,Niemand van de studenten die afhaakt zegt: ‘Ik ben gestopt omdat ik op de middelbare school te weinig Engels heb gehad, of te weinig natuurkunde.’ Maar er zijn heel veel studenten die achteraf zeggen dat ze spijt hebben dat ze niet meer tijd hebben genomen voor hun studiekeuze.’’

En wees bij die zoektocht ook niet bang om iets te ondernemen dat misschien minder gebruikelijk is, maar wel wat kan opleveren. ,,Universiteitscampussen zijn openbaar toegankelijke terreinen. Ga eens een kijkje nemen op een doordeweekse dag, kijk gewoon een uurtje rond. Dat doet bijna niemand, maar het kan wel nuttig zijn. Op zo’n dag merk je namelijk pas echt of de sfeer je aanstaat.’’

Meer info: www.studiekeuzekind.nl

DE BUITENLANDBEURS ÉN STUDIEKEUZEBEURS MIDDEN OP 22 EN 23 NOVEMBER

Wil jij (en je ouders) alles weten over opleidingsmogelijkheden in Nederland en in het buitenland? Op vrijdag 22 en zaterdag 23 november krijg je antwoord op al je vragen tijdens de Studiekeuzebeurs Midden én De BuitenlandBeurs in Utrecht. Je vindt in de Jaarbeurs ruim 160 (onderwijs)instellingen die je kunnen helpen bij het vinden van de juiste studie.

In Utrecht krijg je twee beurzen voor de prijs van één: bij De BuitenlandBeurs (met deelname van ruim honderd onderwijsinstellingen) kom je alles te weten over een tussenjaar, studies en stages in het buitenland en financiën.

Tegelijkertijd kun je in de Jaarbeurs terecht bij de Studiekeuzebeurs Midden, waar ruim 60 onderwijsinstellingen (vooral op mbo- en hbo-niveau) je veel wijzer kunnen maken. Naast alle scholen en opleidingen zijn er ook (leerwerk)bedrijven uit verschillende branches. Zij kunnen je precies vertellen welke studie je moet volgen voor een bepaald beroep of hoe het is om na je studie binnen die branche aan het werk te gaan. Op de beurs zijn ook studieadviseurs, die je in een persoonlijk gesprek verder kunnen helpen bij het zoeken naar de juiste opleiding.